تأثیر نوسان قیمت نفت بر رفتار سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران: کاربرد الگوی مارکوف سوئیچینگ

سرمایه‌گذاری نه تنها یکی از عوامل مهم رشد اقتصادی محسوب می‌شود بلکه یکی از دلایل اصلی نوسانات اقتصادی نیز به شمار می‌آید. هدف این مقاله بررسی اثرات غیرخطی نوسان قیمت نفت اوپک بر تصمیمات سرمایه‌گذاری در طول دوره 1394:3- 1362:4 برای اقتصاد ایران به عنوان یک کشور غنی از منابع نفتی می‌باشد. برای دست‌یابی به این هدف از مدل مارکوف سوئیچینگ استفاده شده و نوسان قیمت نفت با استفاده از مدل گارچ نمایی (EGARCH) برآورد شده است. نتایج برآورد مدل با استفاده از روش تابع احتمال ثابت (FTP) حاکی از آن است که تأثیر نوسان قیمت نفت بر رفتار سرمایه‌گذاری قابل تفکیک به دو رژیم می‌باشد. به گونه‌ای که در هر دو رژیم، عدم اطمینان ناشی از تغییرات قیمت نفت به کاهش سرمایه‌گذاری منتهی شده اما تأثیرات آن در دو رژیم یکسان نمی‌باشد. بنابراین نااطمینانی ناشی از قیمت نفت دارای اثرات نامتقارن بر تصمیمات سرمایه‌گذاری است. همچنین، نتایج حاصل از برآورد مدل حاکی از آن است که بهبود کیفیت نهادی به افزایش سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران منتهی شده است. در عین حال تحریم‌های اعمال شده از سوی دولت امریکا علیه اقتصاد ایران تأثیری منفی بر سرمایه‌گذاری داشته است. همچنین نتایج نشان داده که بحران مالی 2008 تصمیمات سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران را تحت تأثیر قرار نداده است. این نتایج می‌تواند اطلاعات مهمی را برای دولت و بنگاه‌های اقتصادی که قصد سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری سرمایه‌ای دارند، فراهم کند.